Wtedy ktoś z tłumu rzekł do Niego: «Nauczycielu, powiedz mojemu bratu, żeby się podzielił ze mną spadkiem». Lecz On mu odpowiedział: «Człowieku, któż Mię ustanowił sędzią albo rozjemcą nad wami?» Powiedział też do nich: «Uważajcie i strzeżcie się wszelkiej chciwości, bo nawet gdy ktoś opływa we wszystko, życie jego nie jest zależne od jego mienia».I opowiedział im przypowieść: «Pewnemu zamożnemu człowiekowi dobrze obrodziło pole. I rozważał sam w sobie: Co tu począć? Nie mam gdzie pomieścić moich zbiorów. I rzekł: Tak zrobię: zburzę moje spichlerze, a pobuduję większe i tam zgromadzę całe zboże i moje dobra. I powiem sobie: Masz wielkie zasoby dóbr, na długie lata złożone; odpoczywaj, jedz, pij i używaj! Lecz Bóg rzekł do niego: "Głupcze, jeszcze tej nocy zażądają twojej duszy od ciebie; komu więc przypadnie to, coś przygotował?". Tak dzieje się z każdym, kto skarby gromadzi dla siebie, a nie jest bogaty przed Bogiem». (Łk 12, 13-21).
Są w historii takie okresy i takie etapy w naszym życiu, które mogą zachwiać tym, co wydawało się pewne. Uświadamiamy sobie, że nasza egzystencja jest nietrwała i zastanawiamy się, dzięki czemu zyskuje ona sens i bezpieczeństwo. Są takie chwile, kiedy wszystko się udaje. Życie toczy się po właściwym torze. Opieramy się na czymś, nie bardzo się nad tym zastanawiając. Tekst św. Łukasza dotyczy dwu pytań: Co jest dla nas oparciem? Co nadaje naszemu życiu sens i poczucie bezpieczeństwa?
W Ewangelii według świętego Łukasza ten fragment pojawia się pomiędzy dwoma zdarzeniami, w których Jezus zwraca się do grupy bliskich sobie osób. Zachęca je, by się nie niepokoiły, kiedy czegoś brakuje. Przywołuje brak siły (w. 4-12) i brak środków (w. 22-23) i próbuje wzbudzić w nich zaufanie, że Bóg będzie przy nich w trudnych sytuacjach.
Pomiędzy tymi dwoma zdarzeniami zwraca się do Niego jakiś człowiek z tłumu. Tekst nic nam o nim nie mówi. Czy pochodzi on z bogatego środowiska? Czy jego pytanie dotyczy sporu o własność między ludźmi majętnymi? Czy raczej ma on problemy materialne? Czy jego życie i życie jego rodziny zależy od tej części spadku? Czy ma do niej prawo, czy właśnie prosi brata o przychylność?
Jezus nie pyta o szczegóły. Nie chce być w roli kogoś, kto rozstrzygnie ten spór. Zaczyna nauczać: to nie dobra materialne zapewniają bezpieczeństwo w naszym życiu.
Przypowieść jest w podobnym tonie. Nie wskazuje, co ten człowiek powinien zrobić ze swoimi obfitymi zbiorami, ale gani to, co zrobił. Ten zamożny człowiek uznał, że nagromadzenie dóbr daje mu szansę na „odpoczynek” czyli, mówiąc inaczej, pozwala na bezpieczne życie.
Przypowieść wprowadza przeciwny punkt widzenia. Kiedy umrzesz, komu przypadną wszystkie twoje dobra? Już Księga Koheleta w podobny sposób mówiła o nieużyteczności bogactwa (Zob. Koh 2, 17-22). Jej autor trudzi się, by zrozumieć sens swego życia. Bogactwo nie pomaga, bo i bogaty, i biedny umiera – twierdzi – i wszystko, co człowiek posiada, przypadnie komu innemu.
Odpowiadając na prośbę, by rozstrzygnął spór o spadek, Jezus opowiada przypowieść, która przypomina: „To ty umrzesz!”. A w przypowieści dzieje się to za sprawą szokującego zdania: „Głupcze, jeszcze tej nocy zażądają twojej duszy od ciebie!”.
Tekst odnosi się do naszego szukania bezpieczeństwa, ale podważa nasze zwykłe założenia. Na ogół potrzebujemy sił i środków, żeby zabezpieczyć swoją egzystencję. Tekst przypomina nam, że nigdy nie jesteśmy w pełni bezpieczni, choćbyśmy mieli wielkie wpływy i ogromne bogactwo.
Pyta więc o bezpieczeństwo, które byłoby pewne nawet wtedy, kiedy wszystkiego brak. W naszym fragmencie nie ma na ten temat żadnych wskazówek. We fragmentach, które są przed tą opowieścią i po niej, Jezus mówi słuchaczom, że Duch Święty nauczy ich, że powinni szukać Królestwa Bożego. Tutaj jednak próbuje po prostu podważyć pewność, postawić fundamentalne pytanie na temat naszego bezpieczeństwa. Kiedy jesteśmy zbyt pewni swego, odpowiada: jeśli nie uda się wam zmienić perspektywy, jeśli nie zaczniecie „gromadzić bogactwa” w inny sposób, nie odnajdziecie sensu i bezpieczeństwa, których szukacie!
Gdzie szukam sensu i bezpieczeństwa w swoim życiu?
Które z tych sposobów mają wartość i są przydatne? Czy któreś są mniej warte?
Co daje mi nadzieję, kiedy nie czuję się bezpiecznie?
