TAIZÉ

In vertrouwen op weg naar een toekomst van vrede

 

Ontmoeting in Calcutta

De ontmoeting bracht 6000 jongeren samen uit alle regio’s van India en uit 37 Europese, Aziatische en Amerikaanse landen. Het doel was om de jongeren te ondersteunen in hun zoektocht naar God en in hun verlangen om zich in te zetten in Kerk en samenleving. Het thema van de ontmoeting was: ‘In vertrouwen op weg naar een toekomst van vrede’.

Calcutta (Kolkata) heeft een speciale plaats in het hart van de broeders van Taizé. 30 jaar geleden, toen de stad nog Calcutta heette, was frère Roger er voor het eerst. Hij woonde toen een tijd in een arme wijk, dichtbij het huis van Moeder Teresa. In 1997 ging hij terug, voor de begrafenis van Moeder Teresa. Ondanks het verdriet, was hij blij dat hij weer in Calcutta was.

In de afgelopen maanden hebben de broeders van Taizé, samen met ongeveer 20 lokale kerkgemeenschappen in Kolkata, een jongerenontmoeting georganiseerd. Taizé was uitgenodigd door de jongerenraad van de Indiase bisschoppenconferentie, en werkte hiervoor nauw samen met het katholieke aartsbisdom van Kolkata en de protestantse kerk van Noord-India.

Hieronder vind je enkele indrukken van de ontmoeting per dag:

Woensdag 4 oktober: voorbereidingen

Overal in deze enorme metropool zijn de festiviteiten zichtbaar die horen bij Durga Puja, een hindoeïstisch feest dat vooral wordt gevierd in de staat Bengal en in Kolkata. Dinsdagavond werden beelden van de godin naar de rivier de Hoogli gebracht en in het water geworpen. Elke dag, bij het vallen van de avond, klinkt er door de hele stad muziek en zie je dansende mensen bij provisorische tempels die speciaal voor dit feest worden gebouwd, zodat bewoners van alle wijken aan de rituelen kunnen meedoen. Sommige tempels zijn heel eenvoudig, andere meer verfijnd.

In de islamitische wijken eten de gezinnen elke avond bij zonsondergang samen om het einde van een vastendag in de Ramadan te vieren. Er hangt een feestelijke sfeer, heel anders dan het beeld dat wij in het Westen hebben bij vasten. Vreugde is ook voelbaar omdat het einde van het regenseizoen nadert.

Op het terrein van het Don Bosco college, dichtbij Park Circus, is een andere provisorische ‘bidplaats’ opgericht: een shamiana. Dat wordt de centrale plek voor de ontmoetingen en gebeden tijdens de pelgrimage van vertrouwen van 5 tot 9 oktober. De shamiana is op traditionele wijze gebouwd: bamboestokken met gekleurde zeilen eroverheen als bescherming. Zij is groot genoeg om de duizenden jongeren te herbergen die naar de ontmoeting komen.

Gisteravond kwamen de jongeren die al zijn gearriveerd en de broeders en vrijwilligers samen voor het gebed op ‘Bishop College’, de theologische opleiding van de kerk van Noord-India. De bekende melodieën van de liederen uit Taizé, werden gezongen in het Hindi en in het Bengaals. Er deden groepen mee uit Pakistan, Bangladesh, Singapore en de Filippijnen, net als Indiërs uit vele staten, onder andere uit Tamil Nadu, Kerala, Manipur en Haryana. Daarnaast waren er ook Europese jongeren uit Letland, Spanje, Luxemburg en Italië.

Frère Alois is zojuist aangekomen in Kolkata, na een bezoek aan de broeders van Taizé in Bangladesh. Hij sprak over de vreugde van het elkaar kunnen ontmoeten en samen bidden in deze stad, waar de christenen een minderheid vormen, maar waar ze de kern van het evangelie altijd op heldere wijze zichtbaar hebben gemaakt.

Donderdag 5 oktober: aankomst

Al vroeg in de ochtend, temidden van de haast en de gewoonlijke menigte mensen op het station van Howrah, komen de groepen jongeren in Kolkata aan, nadat ze de hele nacht met de trein hebben gereisd. Uit Karnataka en Kerala, uit Asaam en Andhra Pradesh… alle uithoeken van India zijn vertegenwoordigd. Groepen van jonge vrijwilligers uit Kolkata verwelkomen hen als ze uit de trein stappen en begeleiden hen naar de kerk van St. Aloysius, waar anderen hen opwachten voor de verdere ontvangst.

Zoveel lachende gezichten, zoveel pelgrims die blij zijn omdat ze hun bestemming hebben bereikt! Het programma van de ontmoeting wordt duidelijk uitgelegd: “Het is geen conferentie, maar een gelegenheid voor spirituele herbronning en voor gebed,” zegt een jonge vrijwilliger. Na het ontbijt – een ei, chapatti’s en thee – worden de groepen opgedeeld in kleinere groepjes en voor het tweede deel van de ontvangst naar één van de 12 ontvangstpunten gestuurd, die zijn samengesteld uit meerdere kerken en religieuze gemeenschappen. Er staan bussen klaar om hen door het drukke verkeer in het centrum van Kolkata te loodsen.

In het ontvangstpunt vindt de voorbereidingsgroep voor sommigen een slaapplaats in een gastgezin, voor anderen in de scholen in de buurt. In de kerk van Christus Koning, vlakbij Park Circus, is zojuist een groep uit Thailand gearriveerd vanuit het station van Sealdah. Het grootste deel van de jongeren die van buiten India komen, is gevraagd om daar te arriveren. Hier worden tegelijkertijd jongeren uit Spanje, Polen, Italië en uit allerlei Indiase staten ontvangen. Het woordje ‘ontvangst’ in vele talen en schriften, is een prachtig teken van de universaliteit die we in de komende dagen zullen ervaren.

Bij de Don Bosco school worden in de shamiana de laatste voorbereidingen voor het avondgebed getroffen. Een koor dat is samengesteld uit jongeren uit Bangladesh en verschillende Indiase regio’s, repeteert bhajans: traditionele liederen die steeds worden herhaald en die vaak worden gebruikt door christenen in Zuid-Azië. Maar ook de meer vertrouwde liederen van Taizé, die in het Hindi en het Bengaals worden gezongen. Wat klinken ze anders als ze begeleid worden door een tabla en kleine bekkens!

Vanavond spreekt frère Alois enkele woorden tijdens het gebed. Hij begint met: “Dit is de dag die de Heer gemaakt heeft, een dag van blijdschap en vreugde.” Ja, het is een vreugde om te weten dat Christus ons in Hem met elkaar verbindt, als leden van dezelfde familie.

Vrijdag 6 oktober: vertrouwen

Gisteren zijn er 800 mensen meer aangekomen dan was verwacht! Sommigen arriveerden erg laat, wat een lange dag betekende voor de mensen van het ontvangstteam. Maar er is voor iedereen een slaapplaats gevonden.

In de Don Bosco school heerste vanochtend een feestelijke stemming toen de jongeren terugkwamen van hun eerste ontmoetingen in de ontvangstcentra, die verspreid zijn over de hele stad. De vreugde die van al die gezichten afstraalt, is echt ongelooflijk! Hoewel de meeste deelnemers uit India komen, versterkt de diversiteit aan talen en uiterlijk de zekerheid dat wij, in het gebed en in ons zoeken naar gemeenschappelijke, evangelische wortels, allen deel uitmaken van dezelfde mensenfamilie. Plotseling bevindt iedereen zich op hetzelfde niveau. Er is geen Oost of West meer, geen Noord of Zuid.

Iedereen spreekt over de schoonheid van het gemeenschappelijk gebed. Gisteravond zongen de jongeren al zonder problemen mee met de bhajans en de liederen van Taizé. De eenvoudige ruimte van de shamiana vulde zich met schoonheid en gaf zo tegelijkertijd uitdrukking aan ons vurige verlangen naar God en aan de vreugde waarmee wij Zijn aanwezigheid onder ons vieren. Voor Europese oren is de Indiase manier van zingen heel aantrekkelijk. Zij maakt het heel makkelijk om in gebed te komen. Het is niet alleen het feit dat je iets nieuws hoort, maar ook de vanzelfsprekendheid van een gebed dat opwelt vanuit de ziel.

Na het middageten wordt de lunch geserveerd. Al het eten wordt door een kookploeg op dezelfde plaats bereid, in grote ijzeren potten die op gasbranders staan. Rijst met een niet al te scherpe saus en een ei of groenten worden verdeeld over plastic borden, met een banaan of een appel. Het is echt heel lekker! Je hoeft niet moeilijk te doen met plastic verpakkingen. Er zijn geen messen en vorken, maar wie wil, krijgt een lepel. Toch eten de meesten simpelweg met hun handen, na ze goed gewassen te hebben. Zo eten de meeste mensen in India. Het is leuk om te zien hoe de Europeanen het ook proberen! Na het eten worden alle borden grondig afgewassen, zodat ze weer gebruikt kunnen worden bij het avondeten. Er wordt niets verspild.

Om 17 uur zijn er verschillende workshops. Onder het dak van de shamiana vertellen West-Bengaalse jongeren iets over hun traditie en cultuur. In de grote zaal leiden twee broeders van Taizé een workshop over het gebed. In het auditorium verzamelen zich veel mensen voor de uitwisseling over ‘dialoog tussen mensen van verschillende religies in het dagelijks leven’. Er worden diverse ervaringen gedeeld met ‘samenkomen’, ‘samen handelen’ en ‘samen nadenken’. Je kunt merken dat dit in India daadwerkelijk onderdeel uitmaakt van het dagelijks leven. Voor de meeste mensen is het contact met belijders van een andere religie een dagelijkse werkelijkheid. Er bestaan wel grenzen, maar er is een grote traditie van tolerantie, respect en samenwerking.

Zaterdag 7 oktober: vrede

Het is echt moeilijk om de schoonheid van het gezamenlijk gebed hier in Kolkata in woorden uit te drukken: een hartenklop van stilte temidden van het stadslawaai. “Prabhu hamari vinati sun” – Heer, hoor ons gebed: we zingen de acclamatie bij de voorbeden allemaal samen in het Hindi en het is als een zuil van vuur die opstijgt naar God.

Het gebed rond het kruis duurde gisteravond heel lang. Direct daarna volgde de maaltijd, maar dat weerhield de jongeren er niet van om geduldig op hun beurt te wachten, tot ze hun voorhoofd op de icoon van het kruis konden leggen en zo hun zorgen aan Christus toevertrouwen. Voor veel deelnemers aan de ontmoeting, is dit hun eerste contact met Taizé. Maar het is ontroerend om te zien hoe ze zonder veel moeite binnen treden in het gebed.

Zuster Nirmala, moeder-overste van de Missionarissen van Barmhartigheid, was ook aanwezig en kwam meebidden rond het kruis. Elke avond kwam er een groot aantal van haar zusters naar het gebed. Frère Alois sprak over de verbondenheid tussen frère Roger en moeder Teresa en zei dat hij dankbaar was dat die blijft voortduren.

Als je rondloopt door de Don Bosco school, ontmoet je veel verschillende mensen. Een jongeman van de Andaman-eilanden vertelt dat hij op 1e Kerstdag 2004 uit zijn dorp vertrok om de kersttijd bij zijn ouders in de hoofdstad, Port Blair, door te brengen. De volgende dag trof de tsunami de eilanden. Op de terugweg naar zijn dorp, bleek dat veel van zijn vrienden waren meegesleurd door het water. Een zuster uit Nepal vertelt over de groep van 35 jongeren die ze heeft meegenomen naar de ontmoeting. Slechts twee van hen zijn al eens eerder buiten hun eigen woonplaats geweest. De 4 jongeren uit Laos zijn één en al glimlach! Een jonge vrouw uit Zwitserland vertelt over de ontvangst die ze kreeg in een dorpje ten noorden van Kolkata, waar ze in het kader van het programma vóór de ontmoeting heen werd gestuurd. De verlegenheid van de eerste dagen is nu verdwenen – iedereen voelt zich vrij in de ontmoeting en deelt zijn of haar leven, vragen en blijdschap met elkaar.

Het thema van vandaag is ‘vrede’, en de tekst die de kleine gespreksgroepjes ’s middags bespreken is Jeremia 29:11-14: “Ik heb jullie geluk voor ogen, spreekt de Heer, niet jullie ongeluk: ik zal je een hoopvolle toekomst geven.” De ontmoeting van deze dagen is een prachtige illustratie van deze woorden. Hoe kan het toch dat we, hoewel we zo verschillend zijn, tegelijkertijd zo diep met elkaar zijn verbonden? Hoe kunnen we die ervaring in ons hart bewaren?

Eén van de workshops vanmiddag gaat over het gedachtegoed van Rabindranath Tagore, de grote Bengaalse dichter uit de vorige eeuw, en over zijn vertrouwen in de mensheid. Tagore wordt door velen in India en Bangladesh gewaardeerd, onafhankelijk van hun religie of afkomst. Zijn poëzie raakt aan de innerlijke zoektocht en de ervaring van verwondering die in ieder mens aanwezig zijn.

Vanavond wordt de shamiana verlicht door 6000 kaarsjes, bij de viering van de opstanding van Christus. Dát is de reden waarom wij hier zijn.

Zondag 8 oktober: hoop

Het bezoeken van plaatsen van hoop is een heel belangrijk onderdeel van de ontmoeting in Kolkata. Ankur Kala is een coöperatie voor vrouwen uit arme wijken, die hun kinderen vaak alleen moeten opvoeden. Het eerste jaar krijgen deze vrouwen een bescheiden salaris en onderwijs in een vak als weven of naaien. In het tweede jaar stijgt hun salaris, en wat zij produceren wordt verkocht door de coöperatie. In het derde jaar krijgen ze geen vast salaris meer, maar worden ze betaald voor de hoeveelheid die ze produceren en verkopen. Veel vrouwen bereiken het derde jaar en slagen er zelfs in om hun eigen winkel te openen. De coöperatie is opgezet door christelijke vrouwen, maar het grootste deel van de leden is Hindoe. Dit goede voorbeeld laat zien dat het helpen van armen kan bijdragen aan het overkomen van de barrières die er nog veel te vaak bestaan tussen de verschillende religies.

De zusters van Loreto runnen een opvanghuis voor straatkinderen vlakbij het station van Sealdah. Ze zorgen ook voor het onderwijs van de kinderen. Op deze manier krijgen kinderen die helemaal niets hebben, een kans om hun weg door het leven te vinden. Armoede en ellende zijn in Kolkata aan de orde van de dag. Het kan zomaar gebeuren dat je over de stoep loopt en plotseling ontdekt dat je een ruimte betreedt die dienst doet als slaapkamer, woonkamer of keuken… Als je ziet hoe sommige mensen er alles aan doen om het lijden van hun medemensen te verlichten, wekt dat bescheidenheid. Het roept ons op om zelf ons eigen, kleine steentje bij te dragen.

In het avondgebed spreekt frère Alois over de icoon van de vriendschap, die uit Egypte komt, en over wat deze icoon ons laat zien over Gods vriendschap met ieder van ons. De icoon, die erg bekend is in Taizé, toont Jezus met zijn hand op de schouder van een vriend. Ze kijken allebei vooruit. Het is een mooi beeld voor de manier waarop Christus met ieder van ons mee op loopt en ons zijn vriendschap aanbiedt.

Jongeren uit alle regio’s van India en vertegenwoordigers uit alle landen die aan de ontmoeting deelnemen, krijgen kopieën van de icoon mee. Dit kan hen helpen om de pelgrimage van vertrouwen voort te zetten als ze weer thuis zijn. Ze kunnen de icoon naar een bejaardenhuis of een ziekenhuis brengen om daar samen te bidden met mensen die normaal niet naar de kerk kunnen komen. Hij kan ook gebruikt worden bij een regionale jongerenontmoeting, of ze kunnen hem eens naar een kerkgemeenschap aan de andere kant van de stad brengen, waar je anders niet zomaar binnen zou lopen… Het zou fantastisch zijn als de jongeren die terugkomen uit Kolkata, de ervaringen en het enthousiasme van de ontmoeting zouden kunnen delen met anderen!

Maandag 9 oktober: thuis verder gaan

De dagen die we samen doorbrachten, waren heel bijzonder. Iedereen is heel dankbaar voor de genoten gastvrijheid, het met zorg voorbereide ochtendprogramma in de ontvangende gemeenschappen, de workshops en de gebeden in de Don Bosco school.

Het was interessant om te horen wat de jongeren uit Europa gisteren vertelden bij de nationale ontmoetingen. Velen van hen waren al een week of zelfs nog langer vóór de ontmoeting in Kolkata aangekomen. Ze werden naar dorpen in de omgeving gestuurd om daar het leven te delen met hun gastgezinnen en de lokale kerkgemeenschap. Een meisje vertelt dat ze ziek werd, maar dat ze ontroerd was door de buitengewone zorg van haar gastgezin, zelfs toen ze wel even moeite had om de traditionele geneeswijzen te accepteren! “Je moet telkens weer leren om vertrouwen te hebben in mensen. Ook al was het geen makkelijke ervaring, het heeft me geholpen om te beseffen dat mensen in de grond aardig, vriendelijk en welwillend zijn,” zei ze.

Twee Pakistaanse jongeren uit de staat Sind vertellen hoe blij ze waren met hun kleine gespreksgroep in de middag. Ze bleken plotseling in dezelfde groep te zitten als de Indiase jongeren uit Punjab. Bij de opdeling van India, werd Punjab verdeeld tussen India en Pakistan. Hierbij werden twee staten gevormd: Punjab en Sind. Voor de inwoners van deze staten, zijn er maar weinig mogelijkheden om elkaar te ontmoeten. Kleine ontmoetingen als deze, doen ons weer beseffen waarom we naar Kolkata zijn gekomen.

En zo gaat de pelgrimage van vertrouwen verder. Pas in de loop van de weken en maanden na de ontmoeting, zal volledig tot ons doordringen wat we in die paar dagen hebben beleefd.

Bijgewerkt: 1 november 2006