TAIZÉ

Ontmoeting in Brussel

Meditaties van frère Alois

 
Elke avond van de ontmoeting gaf frère Alois een meditatie tijdens de gebedsviering in Brussels Expo. Hij gaf deze voor de helft in het Nederlands en voor de helft in het Frans.

JPEG - 31.4 kB

Maandagavond 29 december

Het is een grote vreugde om hier in Brussel te zijn. Wij danken de inwoners van de stad en omgeving dat ze hun deuren hebben geopend. In een tijd dat de horizon voor veel mensen somberder wordt, is het belangrijk dat wij elkaar ontmoetten om opnieuw naar elkaar de hoop kenbaar te maken die ons bezielt.

Deze hoop wordt gevoed door de overtuiging dat een nieuwe verbondenheid tussen mensen tot stand kan komen. Een nieuwe solidariteit kan het leven in onze maatschappijen vernieuwen. Deze dagen zullen we met elkaar hierover van gedachten wisselen. Of nog beter gezegd: we gaan dit ook zelf ervaren.

Een paar weken geleden waren wij met twaalf broeders in Afrika. Ons hart is er nog vol van. Met de kerken van Nairobi in Kenia had onze gemeenschap een ontmoeting van Afrikaanse jongeren voorbereid.

Deze ontmoeting bracht 7.000 jongeren samen uit vijftien Afrikaanse landen. Er waren ook jongeren van andere continenten die deelnamen. Met vreugde zagen we dat de pelgrimage van vertrouwen zich ook tot Afrika uitbreidt.

Door deze ontmoeting probeerden we bij te dragen aan de opbouw van relaties van grotere verbondenheid, om zo de wonden uit het verleden en het gebrek aan contact tussen volkeren te overstijgen. Ook al is het onmogelijk het verleden over te doen, toch ontdekten jonge Afrikanen hoe vreugdevol het is wanneer grenzen worden overschreden en wanneer ze van elkaar ontvangen.

Het Afrikaanse continent kent veel verscheurdheid. Desondanks blijven velen proberen verzoenend en vredestichtend op te treden. Voor de christenen is het heel belangrijk om deze hoop vast te houden: de band waarmee de doop ons in Christus verbindt, is sterker dan alle verdeeldheid. Er zijn Afrikaanse christenen die deze overtuiging met hun leven hebben moeten bekopen.

Nu ga ik verder in het Nederlands. Tijdens de ontmoeting in Nairobi had ik een gesprek met de Rwandezen. Ze waren met meer dan tweehonderdvijftig gekomen. Een meisje dat Clarisse heet, zei woorden die ik jullie wil doorgeven.

Clarisse zei: “Zeg in Europa dat ze moeten bidden voor de jongeren van Rwanda. Werkloosheid richt bij ons ravages aan. Velen zijn er die door het lijden dat ze doorstonden tijdens de genocide, niet meer kunnen geloven in God, en zelfs niet meer in het leven.”

Er waren jongeren die uit verschillende beproefde landen kwamen. Onder hen was er leed, maar ook blijheid. Hoe verwonderlijk dat ook kan lijken, vreugde wordt niet verjaagd door de moeilijkheden van het leven; de ernst van problemen verhindert niet om te dansen.

Tijdens de gemeenschappelijke gebedsvieringen barstte de levenslust los in lofliederen. Daarna gaf een lange tijd van stilte uitdrukking aan ieders verlangen, of ze nu Kikuyu, Luo, Masaï, Congolees of Rwandees waren. Hun verlangen is ook ons verlangen: vrede van hart en vrede voor heel de mensenfamilie.

Wij willen ons laten inspireren door de christenen van Afrika, om op onze beurt hoop en vreugde uit te dragen op de plaats waar God ons gesteld heeft.

In de ‘Brief uit Kenia’ die jullie kregen, vind je een beeld van een Afrikaanse Christus. Deze Christus is hier te zien in de stilteruimte. Je kunt er steeds heengaan, wanneer dat mogelijk is, en bidden voor de verschillende volken van Afrika.

Het is waar dat wij zelden het effect van ons gebed zien. Betekent het gebed voor anderen juist niet dat wij duiken in de stroom van liefde die tussen God en mensen circuleert? Dan kunnen wij begrijpen dat ons gebed er toe bijdraagt dat Gods liefde tot alle mensen komt, ondanks de muren die altijd weer opgericht worden. Ja, God hoort ons gebed, zelfs als wij niet weten hoe.


Een kind: Elke avond noemen wij de namen van de volken die hier zijn en bidden wij voor hen. Wij groeten vanavond de jongeren uit Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken, Portugal, Spanje en Italië.

In de drie hallen waar wij samen zijn, gaat het gebed nu verder: we zingen en we bidden rond het kruis. Ieder kan zijn voorhoofd op het kruis komen leggen en zijn eigen lasten en die van anderen aan God toevertrouwen.

Dinsdagavond 30 december

Het licht dat de kinderen zojuist hebben ontstoken, komt van ver: de vlam werd hier gebracht uit de geboortegrot in Betlehem. Tijdens heel de ontmoeting bidden wij voor een spoedige vrede in het Midden-Oosten dat erg beproefd wordt.

Tijdens deze dagen in Brussel stellen we ons de vraag: vanuit welke bron leven wij? Hoe kunnen wij de bron in onszelf weer opgraven? Al eeuwen vóór Christus toont de profeet Jesaja ons zo’n bron, als hij schrijft: “Wie hoopt op de Heer krijgt nieuwe kracht: hij loopt, maar wordt niet moe, hij rent, maar raakt niet uitgeput.”

Ja, het is belangrijk open te staan voor Gods aanwezigheid in ons leven. Daaruit kunnen we hoop en vreugde putten. Zijn we ons er voldoende van bewust dat we een schat hebben, de bijbel namelijk, om Gods aanwezigheid steeds beter te ontdekken?

In oktober was ik drie weken in Rome. Ik was uitgenodigd voor een synode van bisschoppen uit alle werelddelen. Het onderwerp was de bijbel, het Woord van God, en de plaats die de bijbel in ons leven inneemt. Wij hoorden aangrijpende getuigenissen. Sommige waren kostbare parels.

Een bisschop uit Letland vertelde dat in zijn land tijdens het sovjetregiem priesters en eenvoudige gelovigen gedood zijn, omdat ze het Woord van God verkondigden. Victor, een priester uit Letland, werd op een dag gearresteerd omdat hij in het bezit was van een bijbel. De sovjetagenten gooiden de bijbel op de grond en dwongen de priester hem te vertrappen. Hij knielde echter en kuste het boek. Toen werd hij veroordeeld tot tien jaar dwangarbeid in Siberië.

Wanneer je zo’n getuigenis hoort, dan begrijp je hoe geliefd de bijbel was en hoezeer deze het leven van veel mensen veranderde.

Tijdens de synode werd vooral de zorg uitgesproken om de bijbel meer op de voorgrond te plaatsen. Een kardinaal bedankte de christenen van de reformatie voor hun aandacht voor de bijbel. Een bisschop zei: “In de katholieke kerk hebben wij gereageerd tegen het ‘Sola Scriptura’ van de reformatie. Wij hebben het belang van de bijbel onderschat. Nu ligt deze tijd achter ons.”

Natuurlijk is het lezen van de bijbel niet altijd gemakkelijk. Je vindt er teksten die je niet begrijpt. Om het lezen gemakkelijker te maken, is het van belang twee toegangswegen te benadrukken. De eerste: in de bijbel staat de liefde van God en de liefde voor de naaste centraal. De bijbel is het verhaal van Gods trouw.

Dit is de andere toegangsweg tot de bijbel: het evangelie zegt ons dat Christus zelf het Woord van God is. Wanneer wij de Schriften lezen, ontmoeten we Hem, Christus. We luisteren naar zijn stem, we gaan een persoonlijke relatie aan met Hem.

Daarom zingen wij in Taizé graag bepaalde woorden uit de Schrift. Door het herhalenderwijs zingen kun je een woord verinnerlijken. Wij houden ook van de lange stiltes die we samen beleven. In de stilte kan een bepaald woord in ons verder groeien. En wij leerden van de christenen uit het Oosten om van iconen te houden. Zij zijn doordrenkt van de bijbel.

Ik wil nu eindigen met een concreet plan. Het Woord van God verenigt ons en overstijgt al onze verdeeldheid. Het verenigt ons ook, over de grenzen heen, met mensen die ver van ons verwijderd zijn. Vanavond verheugen we ons erover een concreet teken van deze eenheid te kunnen geven, in het bijzonder met christenen in China.

Komend jaar, in 2009, zullen we een teken van liefde en verbondenheid tot uitdrukking brengen voor het Chinese volk. Met de hulp van ‘Operatie Hoop’ en allen die dit steunen, zullen wij in China één miljoen bijbels laten drukken en deze verspreiden in de verschillende delen van dit onmetelijk grote land.

Morgenavond zal ik iets zeggen over de boodschap aan de Europese Unie die je in de Brief uit Kenia kunt vinden. Ik zal ook de volgende etappes aankondigen van onze pelgrimage van vertrouwen op aarde.


Een kind: Elke avond noemen wij de namen van enkele landen die hier zijn en bidden wij voor hen. Wij groeten vanavond de jongeren uit Wit-Rusland, Rusland, Oekraïne, Georgië, Albanië, Servië, Bosnië en Herzegovina, Roemenië, Montenegro, Litouwen en Slowakije.

Wij groeten de jongeren uit China, Korea, Japan, India, Indonesië, de Filipijnen en Vietnam.

Wij begroeten de bisschoppen en de ambtsdragers van de katholieke, orthodoxe, anglicaanse en protestantse kerken, en ook de politieke leiders van de Europese instellingen, van België en van Brussel. Ze kwamen hier vanavond om met ons te bidden. Ze zitten naast de broeders.

Tenslotte, met alle warmte van ons hart, willen wij heel in het bijzonder de aanwezigheid onder ons begroeten van Hare Majesteit koningin Fabiola van België.

In de drie hallen waar wij samen zijn, gaat het gebed nu verder: we zingen en we bidden rond het kruis. Ieder kan zijn voorhoofd op het kruis komen leggen en zijn eigen lasten en die van anderen aan God toevertrouwen.

Woensdagavond 31 december

Deze dagen stellen wij ons de vraag hoe wij de bron van hoop en vreugde in onszelf weer kunnen opgraven. Gebeurt dat niet vooral als wij proberen de aanwezigheid van een God van liefde in ons leven te ontdekken?

Voor sommigen van onze tijdgenoten lijkt het spreken over Gods liefde soms te gemakkelijk. Veel mensen zijn serieus op zoek naar zingeving voor hun leven, maar ze kunnen niet geloven in een persoonlijke God die van hen houdt. Staan wij voldoende open voor deze mensen die op zoek zijn naar geloof, maar voor wie God onbereikbaar blijft?

Met Kerstmis hebben wij de geboorte van Christus gevierd. Door Hem komt God ons nabij. Maar wij willen niet vergeten dat God ons begripsvermogen altijd te boven gaat. Laten we ons hart en verstand wijd openzetten voor de twee dimensies van Gods mysterie: zijn nabijheid en zijn transcendentie.

Het is niet voor iedereen weggelegd om deze twee dimensies te begrijpen. Sommigen worden geraakt door zijn grote nabijheid die bijna voelbaar is in hun hart. Anderen, zoals Moeder Teresa, kennen vooral het zwijgen van God. Dit kan misschien een lange tijd van hun leven duren.

Het is dan belangrijk om samen het spoor van Jezus te volgen. Jezus heeft zowel de grote nabijheid van God gekend, maar ook het zwijgen van God, vooral aan het kruis. Wij volgen deze Jezus en aan Hem klampen wij ons vast. Het christelijk geloof lijkt dan een risico, een uitdaging tot vertrouwen.

Aan het eind van de Brief uit Kenia vind je een boodschap aan de Europese Unie. We zijn namelijk in Brussel, de zetel van veel Europese instellingen. Waarom deze boodschap?

Sinds dertig jaar dragen onze Europese ontmoetingen bij aan een groter onderling begrip tussen Europese landen. Ja, wij willen een open en solidair Europa. Wij zouden willen dat de Europese instellingen alles doen om dit te realiseren.

Europa is erin geslaagd om een periode van vrede te laten aanbreken die in de geschiedenis haar gelijke niet kent. Christenen hadden de moed om onvermoede verzoeningspogingen te ondernemen tussen Europese volken. Jongeren, gaan jullie verder om deze vrede uit te bouwen? Gaan jullie bij jezelf na hoe je een bijdrage kunt leveren aan de opbouw van een open en solidair Europa?

Twee weken geleden ging ik naar Brussel om deze boodschap te overhandigen aan José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie. Door deze stap wilde ik de hoop tot uitdrukking brengen dat onze ‘pelgrimage van vertrouwen op aarde’ ook vrucht draagt op maatschappelijk gebied.

En nu wat nieuws. Samen gaan wij verder met de ‘pelgrimage van vertrouwen’. Heel het jaar door vinden er ontmoetingen plaats in Taizé. Over een jaar vindt er weer een Europese ontmoeting plaats. Ze wordt gehouden in een stad waar wij van harte verwacht worden. De ontvangst zal er warm zijn. De aartsbisschop van deze stad is vanavond hier bij ons aanwezig. De volgende Europese ontmoeting zal van 29 december tot 2 januari in Polen plaatsvinden, in de stad Poznan.

Er zijn veel Polen onder ons. Andrzej uit Poznan gaat ons iets zeggen.

Andrzej: Ik wil jullie alleen maar zeggen dat ons hart wijd openstaat en dat wij alles zullen doen om jullie met vreugde te verwelkomen.

Wij gaan met de pelgrimage niet alleen in Europa verder, maar ook in andere werelddelen. Na Afrika keren we terug naar Azië. Over iets meer dan een jaar, van 3 tot 7 februari 2010, zullen wij te gast zijn op de Filipijnen, in de stad Manilla.

Frère Alois: Er zijn hier enkele Filipijnen aanwezig: Mico, Mona en Arjene. Arjene gaat nu iets zeggen:

Arjene: Zoals andere jongeren, hebben ook wij onze strijd en hebben wij onze dromen. We zijn op zoek naar de waarheid die gevonden kan worden door te leven in de geest van Christus. De ‘pelgrimage van vertrouwen’ zal ons een grote impuls geven. Ze zal ons helpen ons geloof te verdiepen en onze inzet om in de Kerk en onze samenleving gestalte te geven aan verbondenheid. Ze zal ons ook helpen om niet alleen jonge Filipijnen te verenigen, maar ook andere mensen die op hun eigen plaats actief zijn.

Op deze reis willen we graag ons leven, onze vreugden en verwachtingen met jullie delen. Wij willen graag ons geloof met jullie delen en zo nieuwe wegen van gezamenlijke hoop banen. Wij hebben jullie steun nodig, jongeren uit Europa. Daarom willen wij jullie graag uitnodigen voor de ‘pelgrimage van vertrouwen’ op de Filipijnen, waar jullie van harte welkom zijn.


Een kind: Vanavond groeten wij de jongeren uit Griekenland, Moldavië, Kroatië, Hongarije, Bulgarije, Slovenië, Macedonië, Kosovo, Estland, Letland, Tsjechië en Polen.

Wij groeten ook de jongeren uit Argentinië, Bolivia, Chili, Brazilië, Mexico, Guatemala, Colombia, Canada en de Verenigde Staten.

Wij groeten de aartsbisschop van Poznan, Monseigneur Gadecki, de bisschoppen Gurda en Polak uit Polen, de bisschoppen Daucourt en Maillard uit Frankrijk, bisschop de Jong uit Nederland, en dominee Reymond uit Zwitserland.

Donderdagavond 1 januari

Onze dank is groot voor de ontvangst die wij hebben genoten. Van harte danken we allen die hun deuren hebben geopend. Dank aan de kerkleiders die heel de voorbereiding hebben ondersteund. Dank ook aan de burgerlijke autoriteiten die hun medewerking hebben verleend.

Deze dagen hebben wij deze ervaring opgedaan: samen zijn in zo’n mooie onderlinge verbondenheid geeft hoop voor ons persoonlijk leven, voor de maatschappij en de wereld. Deze verbondenheid die we concreet beleefd hebben, opent voor ons zelfs een nieuwe manier om God te begrijpen.

Als we weer thuis zijn, zouden we allemaal deze hoop willen doorgeven. Het is dan belangrijk dat wij voortdurend terugkeren naar de bron. Deze bron is er, vlakbij ons, en zelfs in ons. Zij is te vinden in een persoonlijke verbondenheid met Christus. Laten we elke morgen luisteren naar zijn liefde! Hij brengt ons weer tot leven.

Ik heb jullie aan het volgende herinnerd: om de weg van het geloof te gaan, hebben wij de schat van de bijbel. Soms onthouden we er slechts één woord van. Het gaat er dan om het in praktijk te brengen. Alleen zo begrijpen we de bijbel beter. Dan kan iedereen Brussel verlaten met deze vraag: welk woord heeft mij geraakt dat ik in praktijk kan brengen?

Blijf niet alleen staan in je geloofsleven! In jullie plaatselijke kerk kun je, zelfs met zijn tweeën of drieën, elkaar stimuleren om te bidden en het vertrouwen in God te verdiepen.

Wij, de broeders van Taizé, zouden jullie graag willen ondersteunen overal waar jullie zijn. Maar wij zijn maar een kleine gemeenschap die in de eerste plaats als roeping heeft een broederlijk leven te leiden in Taizé of in onze verschillende fraterniteiten.

Wat mezelf betreft ben ik blij dit jaar met enkele broeders vier landen te bezoeken. Begin mei houden wij voor de eerste keer een etappe van de ‘pelgrimage van vertrouwen’ in de Baltische landen: er vindt een ontmoeting plaats in Vilnius, Litouwen. Daarna volgen andere etappes van de pelgrimage in Sevilla, Spanje, en later in Stuttgart, Duitsland, en in Pécs, Hongarije.

Deze dagen hebben velen van jullie een ogenblik gebeden in de stilteruimte. Daar was ook de mogelijkheid om het sacrament van verzoening te ontvangen, of met iemand te spreken die naar je luistert. Velen van jullie hebben er een vraag, een verdriet of een vreugde gedeeld.

Hoe kunnen we in onze kerken deze beschikbaarheid tot luisteren beter concreet maken? Mannen en vrouwen zijn daartoe bereid en kunnen dit doen. Persoonlijk verwelkomd worden en zich aan iemand toevertrouwen zijn uiterst belangrijk om telkens opnieuw het vertrouwen in God terug te vinden.

In het diepste van onszelf zoeken wij vrede: de vrede van het hart en de vrede voor heel de mensenfamilie. Ambrosius zei het zo: “Begin in jezelf aan vrede te werken, en als je zelf tot vrede bent gebracht, zul je deze vrede uitdragen aan anderen.”

God geeft ons deze vrede. Maar Hij legt ons deze niet op. Het evangelie vertelt ons over de ongehoorde manier waarop God met de mensheid omgaat. Hij vraagt ieder mens zich in te zetten voor zijn werk van verzoening en bij te dragen aan een nieuwe verbondenheid tussen de mensen.

Welke inzet ligt binnen ons bereik, gezien de complexiteit van de problemen om ons heen: armoede, onrechtvaardigheid, dreigende conflicten? Is dat niet allereerst naar de ander toegaan met een grote eenvoud van hart? Laten we naar de meest kwetsbaren toegaan! Laten we de mensen bezoeken die uitgesloten of in de steek gelaten zijn! Laten wij proberen concrete tekens te stellen van een open en solidair Europa! Laten we hierbij vooral denken aan de immigranten die zo dichtbij zijn en tegelijkertijd zo ver van ons afstaan!

Dan zullen we de aanwezigheid van Christus ontdekken, zelfs daar waar we Hem nooit zouden verwachten. Daar is Hij, de Verrezene, midden tussen de mensen. Hij gaat ons voor op wegen van barmhartigheid. En, door de heilige Geest, vernieuwt Hij reeds hier en nu het aanschijn van de aarde en maakt Hij hoopvol.


Een kind: Vanavond groeten wij de jongeren uit Oostenrijk, Zwitserland, Groot-Brittannië, Ierland, Frankrijk, Duitsland, Nederland, Luxemburg en de jongeren uit België.

Wij groeten ook de jongeren uit Congo, Zuid-Afrika, Nigeria, Mauritius, Gambia en Australië.

Bijgewerkt: 9 januari 2009