Разважаючы фрагменты Бібліі

Потым вывеў іх аж да Бэтаніі і, падняўшы рукі свае, благаславіў іх. Калі благаслаўляў іх, развітаўся з імі і ўзнёсся на неба. Яны пакланіліся Яму і з вялікай радасцю вярнуліся ў Ерузалем, і былі ўвесь час у святыні, і праслаўлялі Бога. (Лукі 24, 50-53)

Нягледзячы на тое, што Новы Запавет кажа пра тое, што Ўваскрослы Пан быў пасаджаны праваруч Айца, толькі евангеліста Лука з ягонае прыхільнасцю да гістарычных дэталяў, выразна сведчыць пра Ўшэсце. І ён робіць тое двойчы: напрыканцы свайго Евангелля (Лк 24, 50-53) і ў пачатку Дзеяў Апосталаў (Дз 1, 9-11). Храналогія за кожным разам адрозніваецца: Евангелле тую падзею адносіць да дня Пасхі, а ў Дзеях тое адбываецца праз сорак дзён. Гэта павінна даць нам да зразумення, што тое не гістарычная дэталь, а тэалагічная даведка: ў першым выпадку ўсё адбываецца ў Дзень Пана, у дргуім - у Бібліі лічба сорак ясна паказвае час пераходу.

Гэтыя гісторыі распавядаюць пра тое, як Уваскрослы Хрыстос прысутнічае сярод нас у нашым сённяшнім свеце. Як ні парадаксальна, Ушэсце - гэта гісторыя прысутнасці, а не адсутнасці, нягледзячы на тое, што магло б падказваць павярхоўнае прачытанне тэксту. Але гэта зусім іншы кшталт прысутнасці, які мала звязаны з формамі прысутнасці, пра якія мы звычайна ведаем.

У звычайным жыцці прысутнасць мае перш за ўсё фізічнае вымярэнне: хтосьці знаходзіцца перада мной. Але, калі гэты чалавек незнаёмы і не цікавіцца мною, напрыклад, хтосьці сядзіць побач са мной у метро, слова “прысутнасць” наўрад ці падыходзіць. Калі два сябры сустракаюцца, каб выслухаць і паразмаўляць адно з адным, маем дачыненне ўжо з больш цэласнае формаю прысутнасці. А двое людзей, якія глыбока любяць адно аднаго, могуць у нейкім сэнсе жыць заўсёды ў прысутнасці адзін аднаго, нават калі яны фізічна не перабываюць з сабою 24 гадзіны ў суткі. Такім чынам, мы бачым, што нават, па-чалавечы кажучы, прысутнасць больш складаная, чым здаецца на першы погляд.

Езус вядзе вучняў за горад і там узнімае рукі, каб дабраславіць іх. Дабраслаўленне ў біблійным кантэксце мае вельмі глыбокае значэнне. Уласна кажучы, толькі Бог можа дабраслаўляць, бо гэтае слова азначае павялічыць жыццё кагосьці. Лука паказвае, што Езус адыходзіць ад іх і ўваходзіць у неба падчас самога акту дабраслаўлення. Тут “неба”, а яшчэ лепш “нябёсы”, гэта не нейкая далёкая зямля, але божая рэчаіснасць, бязмерная і бясконцая. Тое ж самае неба ў нас у Еўропе, у Кітаі, у Чылі... Тое, што Езус узнімаецца ў нябёсы, дабраслаўляючы, азначае, што Ён дабраслаўляе нас тут і зараз; Ён працягвае перабываць з намі ў еднасці, дзе б мы ні знаходзіліся, у жыцці, якое Ён атрымлівае ад Айца.

А доказ таго, што гэта сапраўдная прысутнасць, мы пазнаем па рэакцыі вучняў. Яны ўваходзяць у Ерузалем “з вялікай радасцю”. І яны пастаянна знаходзяцца ў Храме, дабраслаўляючы Бога. Дабраслаўляць Бога азначае вярнуць Богу, паводле нашых поглядаў і нашых дзеянняў, тое, што Бог нам даў. Такім чынам, Евангелле заканчваецца вялізнае плынню жыцця і хвалы, якая аб’ядноўвае Бога і чалавецтва, нябёсы і зямлю. Гэта выкананне песні анёлаў з пачатку Евангелля ад Лукі: “Хвала на вышынях Богу, а на зямлі спакой (шалом) людзям добрай волі” (Лк 2, 14). А сувяззю, якая робіць гэтае адзінства магчымым, з’яўляецца Хрыстос, сапраўдны Бог і сапраўдны чалавек, які жыве з Айцом, застаючыся салідарным з намі. У Ім мы ўжо на нябёсах: як гаворыцца ў Пасланні да Каласянаў, “жыццё вашае схавана з Хрыстом у Богу!” (Кал 3, 3).

У другім апісанні Ўшэсця, у Дзеях Апосталаў, прысутнічае воблака, якое ахінае Езуса. Гэты біблейскі вобраз выдатна прыстасаваны для выражэння няўлоўнага характару новай прысутнасці Хрыста, бо ён хавае і выяўляе адначасова. У габрэйскае традыцыі Бог прысутнічае ў сваёй “шэхіна”, падобнай да хмарнага слупа, які вёў людзей па пустыні падчас Зыходу і спыняўся над Намётам Сустрэчы. І вось, уступленне Хрыста на нябёсы цесна звязана з дарам Духа, як нам тлумачыць святы Ян: “Аднак Я кажу вам праўду: лепш для вас, каб Я адышоў. Бо калі Я не адыду, Суцяшыцель не прыйдзе да вас. А калі адыду, пашлю Яго да вас” (Ян 16, 7).

Ушэсце Езуса, такім чынам, не з’яўляецца простым адыходам альбо заканчэннем Яго гісторыі, Ягонае Ўшэсце закладае сапраўдную Божую прысутнасць у тварэнні. Адгэтуль, паяднаны з Айцом у Сваім перамененым чалавецтве, Езус звязвае нас з Богам непарушнае сувяззю. Галава працягвае эманаваць сваю жыццёвую энергію, Ягонага Духа, які таксама з’яўляецца Духам Айца, у Ягонае Цела, што пакуль яшчэ на зямлі. А калі паміж намі яшчэ застаецца адлегласць, дык гэта каб стымуляваць нашае падарожжа наперад, каб прымусіць нас ісці да іншых, а значыць і да Яго. Езус - пачынальнік (гл. Габрэяў 12, 2), які падтрымлівае нас у дынаміцы часовага.

Не, Бог не кінуў нас. Мы сустракаемся з ім у нашых братах і сёстрах, у няшчасным, у Эўхарыстычным хлебе. Упэўненыя ў Яго прысутнасці, мы можам стаць сведкамі даверу ў свеце, прыгнечаным страхам смерці, бо смерць ужо па-за намі (гл. Каласянаў 3, 3; Ян 5, 24; 1 Ян 3, 14).

 Якія дабраслаўленні я атрымаў/атрымала ў сваім жыцці, у рэчаіснасці, што дазволіла мне быць больш сабою?

 Якім чынам я адчуваю прысутнасць Хрыста ў свеце і ў маім штодзённым існаванні? Якія з гэтага вынікаюць наступствы?