Чыстая і беззаганная пабожнасць перад Богам і Айцом – гэта наведванне сіротаў і ўдоваў у іхняй нядолі і захаванне сябе незаплямленым светам. Браты мае, не зважаючы на асобы, майце веру ў Езуса Хрыста, нашага Пана хвалы. Бо калі на сход ваш прыйдзе чалавек з залатым пярсцёнкам, у бліскучым адзенні, і ўвойдзе таксама бедны ў бруднай вопратцы, і вы паглядзіце на апранутага ў бліскучае адзенне, і скажаце яму: «Ты сядай тут, на добрае месца», а беднаму скажаце: «Ты стань там ці сядай тут, каля падножжа майго», то ці ж не робіце адрознення між вамі самімі і не становіцеся суддзямі са злымі думкамі? Паслухайце, мае ўмілаваныя браты. Ці ж не бедных свету выбраў Бог як багатых вераю і спадкаемцаў Валадарства, якое Ён абяцаў тым, хто любіць Яго? А вы пагардзілі бедным. Ці не багатыя прыгнятаюць вас, ці не яны цягнуць вас у суды, ці не яны ганьбяць добрае імя, якім вы названы? Калі аднак выконваеце каралеўскі закон паводле Пісання: «Любі бліжняга свайго, як самога сябе», – добра робіце. Калі ж зважаеце на асобы, то чыніце грэх, а Закон асуджае вас як злачынцаў. (Якуба 1, 27-2, 9)

Любоў да бліжняга з’яўляецца ключом да хрысціянства, якое разумеецца ўласціва і ў якім жывецца добра. Якуб падсумоўвае гэта наступным чынам: Чыстая і беззаганная пабожнасць перад Богам і Айцом – гэта наведванне сіротаў і ўдоваў у іхняй нядолі і захаванне сябе незаплямленым светам (Якуба 1, 27).

Якуб перасцерагае нас, каб не быць заплямленымі светам. Але што гэта азначае? У гэтым кантэксце свет трэба разумець не як геаграфічнае месца, але як стан душы. “Свет” ацэньвае кожнага чалавека паводле павярхоўных крытэрыяў.

Верш 2 складаны для перакладу. Добрай альтэрнатывай можа быць такі вось пераклад: Браты мае, не шукайце ў знешніх прыкметах надзейнага паказання славы, якую даў наш Пан Езус Хрыстус. Грэчаскі дзеяслоў «не будзьце неабыякавыя ў веры», перакладзены вышэй як «не зважаючы на асобы», змяшчае слова prosōpolēpsiais, каторае азначае, між іншым, маску, якую носяць акцёры ў тэатры. Якуб прапануе два прыклады гэтых знешніх, але павярхоўных знакаў у наступным вершы – залаты пярсцёнак і бліскучае адзенне.

Такім чынам, быць заплямленым або забруджаным светам азначае, што нашыя вочы асляпляюцца золатам і багаццем, часам у прамым сэнсе. У такім выпадку мы лепш ставімся да брата ці сястры, якія зіхацяць і носяць прывабную маску, а не так добра да тых, хто менш заможны. Гэта ў прамым сэнсе слова блюзнерства (ганьбяць добрае імя; гл. Якуба 2, 7).

Такая пастава з’яўляецца супрацьлегласцю Божаму погляду; для Бога важны кожны чалавек. «Любіць іншых, як самога сябе» – гэта заклік бачыць іншых такімі, якімі іх бачыць Бог, які ўсім без выключэння кажа: дарагім стаўся ты ў вачах Маіх і слаўным, Я люблю цябе (Ісаі 43, 4). Ацэньванне людзей паводле крытэрыяў свету робіць нас сляпымі да такога спосабу бачання.

Бог любіць кожнага чалавека, а асабліва бедных. Відавочна, што фраза «усе роўныя, асабліва бедныя» – парадокс. Дык гэта таму, што ўсюды прысутнічае «дух свету». Пазбыцца яго амаль немагчыма. Бог сказаў Ісаі: мае думкі – гэта не вашыя думкі, і вашыя шляхі – не мае шляхі (Ісаі 55, 8). Каб перастаць думаць паводле чалавечых катэгорый і бачыць іншых так, як бачыць іх Бог, патрэбна пастаянная ўвага, і, верагодна, таксама добрая порцыя Святога Духа.

Такім чынам, следам за Богам, мы пакліканыя кампенсаваць несправядлівасць «свету», звяртаючы асаблівую ўвагу на тое, каб бедныя не былі прыніжанымі. Ангельскі біблеіст Рычард Баўкхэм кажа пра гэта так:

“Божы бацькоўскі клопат пра бедных (Пс 68, 5-6) звязаны са справядлівасцю. Бог забяспечвае справядлівасць тым, каго ўладныя пазбавілі яе, тым, на кім нажываюцца багатыя (Пс 146, 7-9; Ёва 5, 15-16). Іншымі словамі, Божая непрадузятасць вымагае ад Яго дзейнасці менавіта на карысць бедных. Мы павінны заўважыць, што для Якуба – тут не болей, чым у іншых месцах у Бібліі – бедныя разглядаюцца не проста як няшчасныя, але тыя, з кім багатыя абышліся несправядліва (Якуба 2, 6; 5, 4)”.

Варта таксама адзначыць, што чалавеку не абавязкова быць багатым, каб думаць як багаты чалавек. Праблема не столькі ў тым, колькі ў нас багацця, колькі ў паставе, якая палягае на наданні вартасці людзям паводле іх багацця або іншых знешніх прыкмет.

Такім чынам, не даць свету сябе запляміць не з’яўляецца заклікам да ізаляцыі, да закрыцця сябе ў вежы са слановай косці «чыстых людзей». Тое хутчэй значыць пачуць заклік выйсці насустрач іншым. Свет судзіць паводле знешнасці; хрысціяне павінны мець магчымасць не затрымлівацца на гэтакім узроўні, але спаглядаць больш глыбока. Бо па-за павярхоўнымі грамадскімі катэгорыямі застаецца заклік прызнаць кожнага чалавека маім братам ці сястрой.

 Ці праяўляецца ўва мне схільнасць да трактавання людзей з павагай, ці хутчэй схільнасць дыскваліфікаваць іх з першага погляду ў залежнасці ад іх знешняга выгляду?

 Як я магу суцішыць у сабе тую частку сябе, якая падштурхоўвае мяне звяртаць больш увагі на тых, хто багаты, уплывовы або геніяльны?

 Ці былі выпадкі, калі я наўмысна дзейнічаў супраць духу свету ў імя Любові, якую Бог праяўляе да слабых, выключаных і ўразлівых?