Разважаючы фрагменты Бібліі

Нехта з натоўпу сказаў Яму: «Настаўнік, скажы брату майму, каб ён падзяліўся са мною спадчынай». Але Ён адказаў яму: «Чалавеча, хто паставіў Мяне над вамі суддзёю або пасрэднікам?» І сказаў ім: «Глядзіце, сцеражыцеся ўсялякай прагнасці, бо нават калі хтосьці мае дастатак, жыццё яго не залежыць ад ягонай маёмасці». І расказаў ім прыпавесць: «У аднаго багатага чалавека добра ўрадзіла поле. І ён разважаў сам-насам: “Што мне рабіць? Няма куды мне сабраць ураджай мой”. І сказаў: “Вось што зраблю: паламаю засекі мае і збудую большыя, і збяру туды ўсё збожжа маё і ўсё дабро маё. І скажу душы маёй: Душа, шмат дабра ў цябе ляжыць на многія гады. Адпачывай, еш, пі і весяліся”. Але Бог сказаў яму: “Неразумны! Гэтай жа ноччу забяруць душу тваю ў цябе. Каму ж дастанецца тое, што ты нарыхтаваў?” Так бывае з тым, хто збірае сабе скарбы, а не багацее перад Богам». (Лукі 12, 13-21)

У нашым жыцці ёсць гістарычныя перыяды і часы, якія падрываюць нашую ўпэўненасць. Мы ўсведамляем хісткасць нашага існавання і задаём сабе пытанне, што можа надаць яму сэнс і бяспеку. Але бываюць й іншыя часы, калі ўсё добра. Жыццё ідзе сваім ходам. Мы спадзяемся на скарбы, не задумваючыся пра тое. Тэкст з 12 главы Евангелля паводле Лукі разглядае наступныя пытанні: На што мы спадзяемся? Што надае сэнс і бяспеку нашаму жыццю?

У Евангеллі паводле Лукі гэты ўрывак сустракаецца паміж двума эпізодамі, калі Езус размаўляе з блізкімі яму людзьмі. Ён заклікае іх не хвалявацца, калі, здаецца, што нечага ім бракуе. Ён кажа пра недахоп улады (в. 4-12) ды недахоп рэсурсаў (в. 22-23), а таксама спрабуе дапамагчы ім даверыцца Богу, які будзе побач з імі ў гэтых цяжкасцях.

Паміж гэтымі двума эпізодамі чуваць голас некага з натоўпу. Тэкст нічога пра яго не кажа. Ці паходзіць ён з багатых слаёў? Ці ягонае пытанне выклікана сваркаю сярод багатых людзей? Ці, быць можа, ён знаходзіцца ў патрэбе? Ці ягонае жыццё і дабрабыт ягонае сям’і залежаць ад гэтае спадчыны? Ці выключна ён мае да гэтага права, ці просіць свайго брата аб ласцы?

Езус не хоча ведаць дэталяў. Ён не хоча быць тым, хто вырашыць гэтую спрэчку. Ён выкарыстоўвае сітуацыю ў Сваім навучанні: тое, што чыніць нашае жыццё бяспечным, - гэта не матэрыяльныя скарбы.

Прыпавесць Езуса збудаваная ў тым самым духу. У ёй няма мовы пра тое, што чалавек павінен быў зрабіць са сваім багатым ураджаем, але крытыкуецца тое, што ён учыніў. У багатых плёнах ён бачыў магчымасць “лёгкага жыцця”, або, іншымі словамі, адчування пачуцця бяспекі.

Прыпавесць звяртае ўвагу яшчэ на адно пытанне: калі ты памрэш, хто будзе валодаць тваімі набыткамі? Ужо Кніга Эклезіяста пацвярджае бескарыснасць багацця ў падобных словах (гл. Экл 2, 17-22). Аўтар адчувае праблемы з разуменнем сэнсу свайго жыцця. Багацце не дапамагае яму, бо, як ён кажа, незалежна ад таго, паміраем мы ці багатымі, ці беднымі, хтосьці іншы будзе карыстацца нашае маёмасцю замест нас.

У адказ на спрэчку адносна перададзенай яму спадчыны Езус распавядае гісторыю, якая нагадвае людзям: “Ты памрэш!” У прыпавесці тое выражана ўзрушаючым чынам: “Неразумны! Гэтай жа ноччу забяруць душу тваю ў цябе”.

Тэкст прамаўляе да нашага жадання пошуку бяспекі, але адначасова падрывае звычайныя асновы гэтага ж прагнення. Наогул нам патрэбныя ўлада і рэсурсы, каб мы маглі жыць. Але тэкст нагадвае нам, што мы ніколі не будзьма ў стане бяспекі, нават калі мы маем вялікі ўплыў альбо маёмасць.

Бачым тут пытанне пра бяспеку, якая можа супакоіць нават у сітуацыях, калі мы не маем рэсурсаў. Але гэты тэкст не дае парад наконт гэтага. Ва ўрыўках, якія змешчаны ў Евангеллі да і пасля гэтай гісторыі, Езус кажа сваім слухачам, што Дух Святы навучыць іх і што яны павінны шукаць Божага Валадарства. Але ў гэтым фрагменце Ён хоча выключна засеяць сумнеў, задаючы пытанні пра падставы нашае бяспекі. Калі мы занадта ўпэўненыя ў сабе, мы чуем: калі вы не ў стане пераключыцца на іншы ўзровень, калі не знойдзеце іншага спосабу “назапасіць для сябе скарбы”, вы ніколі не знойдзеце сэнсу і бяспекі, якіх шукаеце.

 У чым я магу знайсці сэнс і бяспеку для свайго жыцця?

 Якія крокі ў гэтым плане будуць каштоўныя і карысныя? Ці сярод іх прысутнічаюць менш вартасныя чыны?

 Што асабіста мне дае надзею, калі я не адчуваю сябе ў бяспецы?