De weg van frère Roger vertrekt vanuit innerlijke verzoening. Jezus liet door zijn leven heen zien dat God ieder mens liefheeft, zonder uitzondering. De jonge frère Roger wist dat Jezus de gemeenschap van zijn leerlingen opdracht gaf om van die liefde te getuigen. Hij zag ook dat deze gemeenschap in de loop van de tijd uiteen viel in verschillende groepen, die onverschillig of zelfs vijandig tegenover elkaar stonden. Frère Roger vroeg zich af hoe Jezus’ opdracht en het leven van zijn leerlingen weer in overeenstemming gebracht konden worden. Hij besefte dat niemand in z’n eentje alle problemen – theologisch of anders van aard – zou kunnen oplossen waardoor het Lichaam van Christus, de Kerk, verscheurd is geraakt. Tegelijkertijd was niets doen geen optie voor hem, omdat hij zich genoodzaakt voelde om het evangelie uit te dragen. Zijn conclusie luidde: laten we bij onszelf beginnen en onze visie op de Kerk verbreden door ons open te stellen voor de gaven van geloof, hoop en liefde, die immers ook door christenen uit andere tradities worden beleefd en in de praktijk gebracht.
De weg van frère Roger gaat uit van een heel andere visie op de Kerk dan wij gewend zijn. Wij hebben de neiging om ons het christelijk landschap voor te stellen als een verzameling van verschillende geloofsrichtingen die naast elkaar bestaan, en die elk beweren dat zij het ware erfgoed van Christus uitdragen. Maar dit menselijke gezichtspunt berust op een vergissing. In Gods ogen kan de Kerk niets anders zijn dan een eenheid. De realiteit van de Kerk is niet concurrentie, maar gemeenschap. Ieder mens die door Christus in gemeenschap met God leeft, wordt van daaruit op weg gezet om te leven in gemeenschap met anderen: “Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leerlingen zijn”, zegt Jezus (Johannes 13:35).
In plaats van de Kerk te zien als een veelheid van op zichzelf staande groeperingen, is het dus belangrijk dat wij onze blikrichting veranderen en naar de Kerk gaan kijken als een unieke werkelijkheid in opbouw (zie Efeziërs 4:15-16). Als we er vanuit gaan dat elk deel van Gods volk een ander specifiek aspect van het Mysterie van het geloof in het bijzonder benadrukt, kunnen we dan de weg naar zichtbare eenheid inslaan, zonder aandacht te besteden aan andere geloofsrichtingen? In de Oproep tot verzoening noemt frère Alois verschillende gaven die in de loop der eeuwen in de historische kerken werden beleefd. Door zich bewust te worden van deze gaven en ze te verdiepen, draagt ieder individu en elke gemeenschap bij aan de onderlinge toenadering die de Kerk transparanter kan maken voor het evangelie waarvan zij geroepen is te getuigen.
Frère Roger was afkomstig uit een protestantse familie. Hij voelde zich geroepen om terug gaan tot achter de scheuringen die in de16e eeuw ontstonden en zo de grote traditie van katholiciteit te herontdekken. Al veel eerder had hij op een zelfde wijze aandacht voor de schatten van het geloof van de Oosterse kerken. Het was zijn verlangen om op zijn weg nooit de verbondenheid met wie dan ook te verbreken; noch wilde hij degenen van wie hij het geloof had ontvangen verloochenen. Elk spreken van een ‘bekering’, van een persoonlijke overgang van de ene naar de andere geloofsrichting, was hem door en door vreemd. Hij werd steeds weer geraakt door deze uitspraak van Jezus: “Ik ben niet gekomen om af te schaffen, maar om tot vervulling te brengen” (Matteüs 5:17). Het is precies deze vervulling waarop frère Roger een voorsprong wilde nemen, zowel in zijn eigen leven als in dat van de gemeenschap die hij stichtte.
Natuurlijk moet deze verzoening, die haar wortels heeft in het hart, niet enkel beperkt blijven tot een innerlijke realiteit. Als de Kerk van Christus haar zichtbare eenheid niet hervindt, hoe kan zij dan wegen van vrede openen voor een wereld die steeds weer ten prooi valt aan conflicten en verdeeldheid? Frère Roger was ervan overtuigd dat eenheid niet alleen kan worden bereikt via theologische of diplomatieke overeenstemming. Haar oorsprong ligt in de allereerste plaats in het gebed. In de Oproep tot verzoening nodigt frère Alois alle christenen uit om elke maand of elk kwartaal een ‘verzoeningswake’ te houden. Hierdoor maakt hij duidelijk dat Christus degene is die ons verbindt, door zijn oproep aan ons om binnen te treden in de gemeenschap tussen Hem en zijn Vader in de heilige Geest (zie 1 Johannes 1:3 en Johannes 14:23). Slechts vanuit deze verbondenheid zijn wij in staat om in onze verscheurde wereld de belofte van een daadwerkelijke en duurzame verzoening te verkondigen.
