• >
  • De bron van het geloof >
  • Overdenking en reflectie >
  • Vragen over het geloof en de bijbel >
  • Waarom zegt Jezus tegen zijn leerlingen dat ze niet moeten oordelen?
  Nederlands
  • Gemeenschap
  • De bron van het geloof
  • Naar Taizé komen
  • In alle werelddelen


 
  • Gebedsviering
    • Korte teksten uit Taizé
    • Bijbelteksten voor elke dag
    • Gebeden voor elke dag
    • Voorbeden
    • Podcasts
    • Jongeren en het gebed in Taizé
    • De waarde van de stilte
    • Een gebedsviering voorbereiden
      • Een gebedsviering voorbereiden
      • Een gastvrije ruimte voor een meditatief gebed inrichten
      • Iconen in het gebed
  • Liederen
    • Meditatieve liederen
    • Liederen leren
  • Overdenking en reflectie
    • Broeder Alois 2020: Altijd op weg, maar nooit ontheemd
    • Overweging van broeder Alois: De aarde is ons gemeenschappelijk huis
    • Pasen 2020: Bericht van broeder Alois
    • “Iets heel eenvoudigs”
    • Wanneer we delen, geeft God ons levensvreugde
    • Overdenking door broeder Alois: Werken aan universele verbondenheid
    • Iedereen kan een zaadje van eenheid planten
    • Korte gedachten voor vandaag
    • Bijbelteksten met uitleg
    • Vragen over het geloof en de bijbel
      • De doop
      • Kinderen: Wat betekent ‘het koninkrijk van God ontvangen als een kind’?
      • De Kerk
      • Kerk en staat: Wat zegt de bijbel over de houding van een gelovige ten aanzien van de maatschappij?
      • De geboden
      • De kosmos: Wat is de plaats van de mens in het universum?
      • Het kruis
      • De dood: Waarom kunnen wij zeggen dat Jezus ‘voor ons is gestorven’?
      • Dialoog: Religies en het evangelie
      • De eucharistie
      • De eucharistie: Een christen uit de tweede eeuw over de eucharistie
      • Evangelisatie: Wat betekent ‘evangeliseren’?
      • Geloof
      • Geloof: Wat zegt het Nieuwe Testament over geloof?
      • Geloof: Wat is het specifieke kenmerk van het christelijk geloof?
      • De vrees voor God
      • Vergeving: Twee vragen over Judas
      • Vergeving: Betekent vergeven ook vergeten?
      • Vrijheid: Ben ik nog vrij als ik gehoorzaam aan een oproep van Christus?
      • Vrijheid: Is alles wat er gebeurt van tevoren door God besloten?
      • Geluk: Kun je gelukkig zijn terwijl anderen lijden?
      • De hel: Moet je als christen in het bestaan van de hel geloven?
      • Hoop
      • Oordeel niet: Waarom zegt Jezus tegen zijn leerlingen dat ze niet moeten oordelen?
      • Liefde voor de vijand
      • Barmhartigheid
      • Barmhartigheid: Als God barmhartig is, waarom staan er dan dreigementen in de bijbel?
      • De aanwezigheid van God: Als God aanwezig is in ieder mens, wat voegt het geloof dan nog toe?
      • Verzoening: Wat zijn de vooronderstellingen voor een werkelijke dialoog tussen christenen uit verschillende tradities?
      • Verzoening: Hoe kun je verscheidenheid en verzoening met elkaar verenigen?
      • Zonde: Moeten we spijt hebben over onze zonden?
      • Het lijden van onschuldigen
      • Zijn de verschillen tussen christenen een probleem of een rijkdom?
      • De wereld: Kunnen wij de wereld daadwerkelijk verbeteren?
    • Portretten van getuigen van Christus
      • Irenaeus van Lyon
      • Moeder Teresa
      • Johannes Chrysostomus (344-407): verbazingwekkend modern
      • Augustinus (354-430)
      • De actualiteit van Dietrich Bonhoeffer (1906-1945)
      • Een weg van verzoening: Frère Roger
      • Jeremia
      • Doroteüs van Gaza (VIe eeuw): nederigheid en gemeenschap
      • Franz Stock (1904-1948), een leven gewijd aan de verzoening
      • Een profeet die troost brengt (Jesaja 40–55)
    • Jaarbrief
      • Broeder Alois 2021: Hoop blijven houden in goede en in slechte tijden
      • broeder Alois 2019: Vergeet de gastvrijheid niet!
      • Broeder Alois 2018: Onuitputtelijke vreugde
      • Broeder Alois 2017: Samen wegen van hoop bewandelen
      • Broeder Alois 2017: Oproep aan kerkleiders voor 2017
      • Broeder Alois 2017: Op weg naar eenheid op het Europese continent
      • Broeder Alois 2016: De moed van barmhartigheid
      • Taizé 2015
      • Frère Alois 2012-2015: Naar een nieuwe solidariteit
      • Frère Alois 2015: Vier voorstellen om het “zout van de aarde” te zijn
      • Frère Alois 2014: Vier voorstellen om te zoeken naar zichtbare verbondenheid tussen allen die Christus liefhebben
      • Frère Alois 2013: Vier voorstellen om de bronnen van Godsvertrouwen aan het licht brengen
      • Frère Alois 2011: Brief uit Chili
      • Frère Alois 2010: Brief uit China
      • Frère Alois 2009: Brief uit Kenia
      • Europa open en solidair
      • Frère Alois 2008: Brief uit Cochabamba
      • Frère Alois: Brief aan wie Christus wil volgen
      • Frère Alois: Oproep tot verzoening onder christenen
      • Frère Alois 2007: Brief uit Calcutta
      • 2006: Onvoltooide brief van frère Roger
      • Frère Roger 2005: Een toekomst van vrede
    • Een kleine gelijkenis over de universaliteit van Gods liefde
    • Overweging van broeder Alois: Laten we vredestichters zijn daar waar we leven
Oordeel niet
 

Waarom zegt Jezus tegen zijn leerlingen dat ze niet moeten oordelen?

“Oordeel niet, dan zal er niet over je geoordeeld worden. Veroordeel niet, dan zul je niet veroordeeld worden. Vergeef, dan zal je vergeven worden.” (Lucas 6:37) Is het mogelijk om deze woorden uit het evangelie in de praktijk te brengen? Is oordelen niet iets noodzakelijks als je je niet neer wilt leggen bij wat niet goed gaat? Toch heeft deze oproep van Jezus zich diep in de harten gegrift. Bij de apostelen Jakobus en Paulus, die anders zo van elkaar verschillen, klinkt een echo ervan in bijna dezelfde bewoordingen. Jakobus schrijft: “Wie ben jij om je naaste te veroordelen?” (Jakobus 4:12) En Paulus: “Wie ben jij dat je een oordeel velt over de dienaar van een ander?” (Romeinen 14:4)

Jezus noch de apostelen hebben geprobeerd de rechtbank af te schaffen. Hun oproep gaat over het dagelijks leven. Ook al hebben de leerlingen van Christus ervoor gekozen om lief te hebben, toch blijven ze ook fouten maken die meer of minder ernstige gevolgen hebben. Onze spontane reactie is om een oordeel te vellen over degene die – door zijn nalatigheid, zwakheden of onoplettendheid – schade veroorzaakt of dingen laat mislukken. We hebben natuurlijk de beste redenen om onze naaste te veroordelen: het is voor zijn eigen bestwil, hij zal erdoor leren en zich verbeteren...

Jezus kent het menselijk hart. Hij laat zich niet misleiden door de motivaties die eronder verborgen liggen. Hij zegt: “Waarom kijk je naar de splinter in het oog van je broeder of zuster terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt?” (Lucas 6:41) Het kan dat ik de tekortkomingen van anderen gebruik om mezelf gerust te stellen wat betreft mijn eigen kwaliteiten. Een reden om mijn naaste te oordelen kan zijn dat het mijn gevoel van eigenwaarde streelt (zie Lucas 18:9-14). Maar als ik gespitst ben op het minste of geringste wat mijn naaste fout doet, is dat dan niet een manier om mijn eigen problemen niet onder ogen te hoeven zien? De duizend en één gebreken die ik bij hem vind, bewijzen nog niet dat ik meer waard ben dan hij. De strengheid van mijn oordeel verbergt misschien alleen maar mijn eigen onzekerheid en mijn angst om zelf veroordeeld te worden.

Tot twee maal toe heeft Jezus het over het oog dat ‘troebel’ of ‘slecht’ is (Matteüs 6:23 en 20:15). Zo heeft hij het over de blik die vertroebeld is door jaloezie. Een oog dat troebel is bewondert, benijdt en veroordeelt de naaste op hetzelfde moment. Wanneer ik mijn naaste bewonder om zijn kwaliteiten maar dit me tegelijkertijd jaloers maakt, dan wordt mijn oog ‘slecht’. Ik zie de werkelijkheid niet meer zoals ze is. Het kan dan zelfs gebeuren dat ik een ander veroordeel om een kwaad dat hij nooit gedaan heeft.

Ook het verlangen om de ander te domineren kan ons ertoe aanzetten om te oordelen. Het is om die reden dat Paulus in het al eerder genoemde citaat schrijft: “Wie ben jij dat je een oordeel velt over de dienaar van een ander?” Wie zijn naaste veroordeelt, werpt zich op als meerdere. In feite eigent hij zich de plaats van God toe. En nu worden wij geroepen om “anderen in alle bescheidenheid belangrijker dan onszelf te achten” (Filippenzen 2:3). Het gaat er daarin niet om dat ik mijzelf naar beneden haal, maar dat ik ten dienste sta van anderen in plaats van over hen te oordelen.

Leidt niet oordelen tot onverschilligheid en passiviteit?

In één en dezelfde zin gebruikt de apostel Paulus het woord oordelen in twee verschillende betekenissen: “Laten we daarom ophouden met over elkaar te oordelen: oordeel liever of je je broeder of zuster niet iets in de weg legt waardoor deze zou kunnen struikelen of vallen.” (Romeinen 14:13) Ermee ophouden om elkaar wederzijds te veroordelen leidt niet tot passiviteit maar is een voorwaarde voor juist gedrag en handelen.

Jezus nodigt ons er niet toe uit om onze ogen te sluiten en de dingen maar op hun beloop te laten. Onmiddellijk nadat Hij gezegd heeft niet te oordelen, vervolgt Hij: “Kan de ene blinde de andere blinde leiden? Vallen ze dan niet beiden in een kuil?” (Lucas 6:39) Jezus wil dat blinden geholpen worden om de weg te vinden. Hij brengt echter aan het licht welke gidsen hiertoe onbekwaam zijn. Deze gidsen, die hier iets bespottelijks hebben, zijn in deze context degenen die oordelen en veroordelen. Als we niet afzien van oordeel, is het onmogelijk voor ons om een helder zicht te hebben en de ander mee te kunnen nemen op de goede weg.

Een voorbeeld uit de briefwisseling tussen Barsanuphius en Johannes, twee monniken uit Gaza in de 6e eeuw. Nadat Johannes een medebroeder terecht heeft gewezen vanwege zijn nalatigheid, doet het hem pijn te zien hoe verdrietig deze nu is. En hij wordt opnieuw gekwetst wanneer hij zich op zijn beurt veroordeeld voelt door zijn broeders. Om zijn vrede te hervinden besluit hij dan om geen aanmerkingen meer te maken op wie dan ook en zich alleen nog maar bezig te houden met datgene waarvoor hij alleen zelf verantwoordelijk is. Maar Barsanuphius helpt hem om te begrijpen dat de vrede van Christus niet betekent dat je je in jezelf terugtrekt. Meerdere keren citeert hij hem woorden van de apostel Paulus: “Wijs terecht, straf en vermaan met alle geduld dat het onderricht vereist.” (2 Timoteüs 4:2)

Anderen met rust laten kan ook een subtiele vorm zijn van oordeel over hen. Als ik me alleen met mezelf wil bezighouden, betekent dat misschien dat ik vind dat de anderen mijn aandacht en inspanningen niet waard zijn? Johannes van Gaza besluit niemand van zijn broeders meer terecht te wijzen, maar Barsanuphius ziet in dat hij in zijn hart hen in feite nog steeds veroordeelt. Hij schrijft aan hem: “Oordeel of veroordeel niemand maar waarschuw hen als echte broeders.” (Brief 21) Juist door niet te oordelen zal Johannes echte zorg voor de anderen kunnen gaan dragen.

“Houd dus op te oordelen en wacht de tijd af dat de Heer komt” (1 Korintiërs 4:5): zo dringt Paulus er op aan om zoveel mogelijk af te zien van oordeel. En op hetzelfde moment vraagt hij met nadruk om zorg te dragen voor de anderen: “Wij sporen u aan iedereen die zijn dagelijks werk verwaarloost terecht te wijzen, de moedelozen hoop te geven, op te komen voor de zwakken, met iedereen geduld te hebben.” (1 Tessalonicenzen 5:14) Uit eigen ervaring wist hij hoe moeilijk het was om iemand zonder oordeel terecht te wijzen: “Vergeet niet hoe ik ieder van u drie jaar lang dag en nacht onder tranen steeds weer terecht heb gewezen.” (Handelingen 20:31) Alleen de liefde is in staat om zo ten dienste van de ander te staan.

Bijgewerkt: 17 oktober 2006

Dagtekst

ZON. 24 januari
Toen Jezus langs het Meer van Galilea liep, zag hij Simon en Andreas, de broer van Simon, die hun netten uitwierpen in het meer; het waren vissers. Jezus zei tegen hen: “Kom, volg mij! Ik zal van jullie vissers van mensen maken.”
Mc 1:16-20
meer...

Agenda

 Zoek evenementen

Podcasts

Your browser does not support the audio element.

20 augustus 2020

Your browser does not support the audio element.

13 augustus 2020

meer...

Werk van de broeders

Werk van de broeders

Gemeenschap

  • Nieuws
  • Roeping en geschiedenis
  • Broeder Roger, de stichter van Taizé
  • Verhalen over Taizé
  • Werk van de broeders
  • Solidariteit: operatie hoop

De bron van het geloof

  • Gebedsviering
  • Liederen
  • Overdenking en reflectie

Naar Taizé komen

  • Veiligheid en bescherming
  • Nieuws
  • Online ontmoeting
  • Jongerenontmoetingen
  • Informatie voor 2021
  • Informatie voor 2019
  • Reizen naar Taizé
  • Multimedia

In alle werelddelen

  • Afrika
  • Amerika
  • Azië
  • Europa
  • Midden-Oosten

Copyright © Ateliers et Presses de Taizé

Over deze site

[ Naar boven | Overzicht van de site | Home]

  • Contact opnemen met Taizé
  • Operatie Hoop
  • Copyright informatie