Bijbelteksten met uitleg

Niet dat ik al zover ben en mijn doel al heb bereikt. Maar ik houd vol in de hoop eens dat te kunnen grijpen waarvoor Christus Jezus mij gegrepen heeft. Broeders en zusters, ik beeld me niet in dat ik het al heb bereikt, maar één ding is zeker: ik vergeet wat achter me ligt en richt mij op wat voor me ligt. Ik ga recht op mijn doel af: de hemelse prijs waartoe God mij door Christus Jezus roept. (Filippenzen 3:12-14)

Heb jij wel eens gedroomd dat je probeerde te rennen, maar dat je benen zo zwaar waren dat je je doel niet bereikte? In deze passage uit de brief aan de Filippenzen beschrijft Paulus zijn leven als een wedstrijd. Voor hem lijkt het geen probleem om vooruit te komen.

Paulus zat in de gevangenis, waarschijnlijk in Efeze, toen hij zijn brief aan de Filippenzen schreef. Dat was twintig jaar nadat hij Christus had ontmoet, die hem riep om in zijn dienst te treden. Paulus zou trots kunnen zijn op wat hij bereikt had als apostel. Maar hij schrijft: ’Ik heb mijn doel nog niet bereikt’. Hij ziet zichzelf niet als iemand die al is gearriveerd, maar hij blijft ’rennen’.

Het woord dat Paulus hier gebruikt, betekent letterlijk ’ergens achteraan rennen’. Vervolgers rennen degene die ze willen grijpen achterna, zoals Paulus deed toen hij de Kerk vervolgde. Maar ditzelfde woord drukt ook de energie uit die je gebruikt als je streeft naar het goede, zoals de psalm zegt: ’Streef naar vrede, jaag die na’ (Psalm 34:15). Dat doet Paulus nu ook, als hij met al zijn krachten de gemeenschap met Christus nastreeft.

Waarom wordt Paulus niet gefrustreerd als hij al twintig jaar rent zonder zijn doel te bereiken? Het is Christus die het verschil maakt. Paulus zegt: "Ik heb nog niet gevonden wat ik zoek, maar Christus wel." Hier toont zich een fundamentele ongelijkheid: terwijl Paulus rent om de prijs te behalen, heeft Christus zijn wedloop al beëindigd en gewonnen. Christus heeft Paulus, en ook ons en heel de mensheid, als het ware met zich mee getrokken.

Paul vertelt ons het geheim van zijn looptechniek: "Ik vergeet wat achter me ligt en richt mij op wat voor me ligt." ’Vergeten wat achter je ligt’ is een bijbels thema dat vaak verbonden is met vergeving. Gods vergeving bevrijdt de mens van de last van een verkeerd verleden. God zegt: "Ik zal nooit meer denken aan wat ze hebben misdaan" (Jeremia 31:34), en voegt er daarom aan toe: "Blijf niet staan bij wat eertijds is gebeurd (...), want zie, ik ga iets nieuws verrichten" (Jesaja 43:18-19).

De toestemming om ’te vergeten wat achter je ligt’, maakt onze voetstappen lichter. Maar het maakt ons tegelijkertijd ook arm: we worden dan weer beginnelingen, novicen, nieuwelingen. In de 4e eeuw schreef bisschop Gregorius van Nyssa dat wij ’leven van begin tot begin, in een beginnen zonder einde’. Er ligt een frisheid in het telkens opnieuw beginnen. Maar dat betekent ook dat we nooit kunnen zeggen dan we ons doel al hebben bereikt.

In Paulus’ looptechniek gaat ’vergeten wat achter je ligt’ samen met ’je richten op wat voor je ligt’. Het huidige moment telt, maar de toekomst ook. Ons huidige leven is een wedloop en een strijd, maar het wordt versneld en verlicht door het verlangen naar wat gaat komen: leven in verbondenheid met Christus en met elkaar.

Als we ons moe maken en onze voetstappen zwaar worden, laten we de moed dan niet verliezen. Laten we toegeven dat wij mensen zijn die hun doel nog niet hebben bereikt. We zijn altijd op weg, zoals de Voorstellen voor 2020 zeggen. Het is goed als we beginnelingen durven zijn, die ’vergeten wat achter ons ligt’. En laat het vuur van de heilige Geest dan de liefde in ons ontsteken die ons doet voortsnellen ’naar dat wat voor ons ligt’.

 Wat is mijn doel? Waarin investeer ik mijn energie?

 Wat kan onze voetstappen lichter maken, zodat we beter kunnen rennen?

 Durf ik een beginner te zijn, en mezelf steeds weer terug te vinden aan het begin?

 Welke dingen zijn goed om uit je verleden te onthouden? Wat kan je beter vergeten?